Osoby, wobec których stosowano różnego rodzaju represje w czasie komunizmu, mogą się obecnie ubiegać o odszkodowanie na podstawie ustawy z 23 lutego 1991 roku, która mówi o uznaniu wyroków sądu komunistycznych za nieważne.
Oczywiście chodzi tutaj o wyroki sądu związane z działalnością opozycyjną, dzięki temu osoby represjonowane mogą zostać oczyszczone z zarzutów oraz orzeczenia tych sądów mogą zostać unieważnione. Będzie to podstawą do ubiegania się o odszkodowanie oraz zadośćuczynienia ze strony Skarbu Państwa.
Odszkodowanie dla dzieci osób represjonowanych
W przypadku spraw o odszkodowanie za represjonowanie w okresie komunistycznym roszczenia się nie przedawniają, dlatego też dzieci osób represjonowanych będą mogły ubiegać się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie. W tym przypadku oczywiście powinniśmy zwrócić uwagę, iż konieczne jest wcześniejsze stwierdzenie nieważności wyroku skazującego sprzed lat. Tego rodzaju sprawy będą rozpatrywały sądy okręgowe, należy uzyskać odpowiedni wyrok w danej sprawie. Jest to oczywiście podstawa do ubiegania się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za krzywdy wynikłe z wydania lub wykonania orzeczenia lub decyzji sądu.
Warto zwrócić uwagę, iż dotyczy to także wydania orzeczenia lub decyzji, a nie tylko wykonania wyroku, dlatego też osoby, które zostały skazane natomiast nie zostały poddane karze, także mogą ubiegać się o odszkodowanie czy też zadośćuczynienie. Z pewnością wiele osób, które doznały różnego rodzaju represji w czasie stanu wojennego czy też czasów stalinizmu, może uzyskać w ten sposób odpowiednie zadośćuczynienie. W tym wypadku przysługuje także zwrot mienia, którego przepadek orzeczono na rzecz Skarbu Państwa.
Możliwe jest także uzyskanie odszkodowanie dla dzieci osób represjonowanych, w tym wypadku oczywiście także rodzeństwo oraz małżonek mogą dochodzić swoich praw po śmierci osoby represjonowanej, uzyskać odpowiednie zadośćuczynienie. Oczywiście wszystkie koszty postępowania w sprawach objętych tą ustawą ponosi Skarb Państwa, dlatego też osoby, które ubiegają się o odpowiednie zadośćuczynienie czy odszkodowanie, nie ponoszą z tego tytułu żadnych kosztów.